ซิฟิลิส รักษาหายได้ก่อนรุนแรง ปล่อยไว้อาจเสี่ยงเสียชีวิต

ซิฟิลิส (Syphilis) เป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่สามารถเกิดขึ้นได้ในทุกช่วงวัย แม้กระทั่งในช่วงวัยรุ่น ที่หลายคนอาจรู้สึกกังวลใจและอาย แต่หากตรวจพบและรักษาอย่างรวดเร็วก็จะหายขาดได้ อย่างไรก็ตาม วิธีที่ดีที่สุด คือ การป้องกันความเสี่ยงต่อการติดเชื้อทุกครั้งเมื่อมีเพศสัมพันธ์ เช่น การสวมถุงยางอนามัย การไม่มีคู่นอนหลายคน รวมถึงระมัดระวังในการเลือกคู่นอนหรือสังเกตความผิดปกติด้านสุขภาพร่างกายของคู่นอน ที่สำคัญควรตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อย่างเป็นประจำ ฯลฯ แต่วิธีการต่าง ๆ ดังกล่าวอาจจะไม่สามารถป้องกันการติดเชื้อซิฟิลิสได้ 100% ดังนั้น เมื่อพบว่ามีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อซิฟิลิสหรือโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ควรรีบตรวจเพื่อยืนยันสถานะการติดเชื้อ เพื่อเข้ารับการรักษาได้อย่างทันท่วงที  

ซิฟิลิสคืออะไร ติดต่อได้อย่างไร ?

ซิฟิลิส เป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Treponema pallidum หากไม่ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสม อาจจะทำให้เชื้อลุกลามและเกิดโรคแทรกซ้อนต่อระบบต่าง ๆ ในร่างกายตามมา และอาจจะทำให้เสียชีวิตได้ในท้ายที่สุด 

ซิฟิลิสติดต่อทางใดได้บ้าง ?

• การมีเพศสัมพันธ์ โดยไม่ได้ป้องกัน ทั้งทางช่องคลอด ทวารหนัก และทางปาก เชื้อจะติดต่อเข้าสู่ร่างกายผ่านทางบาดแผลเล็ก ๆ หรือบริเวณเยื่อบุที่อ่อนแอ
• การสัมผัสกับแผลซิฟิลิส เป็นการสัมผัสโดยตรงกับแผลหรือรอยโรคที่มีเชื้อโดยตรง เช่น บริเวณอวัยวะเพศ ปาก หรือมือ  
• การติดเชื้อจากแม่สู่ลูก ผู้หญิงที่กำลังตั้งครรภ์สามารถแพร่เชื้อไปยังทารกผ่านทางรกหรือจากการคลอด ทำให้ลูกติดเชื้อซิฟิลิสได้ 
• การใช้เข็มหรืออุปกรณ์ที่ปนเปื้อน เป็นการติดต่อผ่านการใช้เข็มฉีดยาร่วมกันหรือผ่านอุปกรณ์ทางการแพทย์ที่ไม่ได้ทำความสะอาดอย่างเหมาะสม

ใครคือกลุ่มเสี่ยง

ผู้ที่เป็นโรคซิฟิลิสส่วนใหญ่จะติดต่อทางเพศสัมพันธ์มากกว่ารูปแบบอื่น และสามารถเป็นได้ตั้งแต่กำเนิดจากการส่งต่อของผู้เป็นแม่ที่เป็นซิฟิลิส โดยองค์การอนามัยโลกพบว่าในปี 2022 คนอายุ 15-40 ปีป่วยเป็นโรคนี้กว่า 8 ล้านคนทั่วโลก โดยมีกลุ่มเสี่ยงดังต่อไปนี้

• ผู้ที่มีคู่นอนหลายคน
• ผู้ที่ไม่ใช้ถุงยางอนามัย
• ผู้ที่มีเพศสัมพันธ์กับผู้ติดเชื้อ

อาการของโรคซิฟิลิส

อาการของโรคซิฟิลิสสามารถแบ่งได้เป็น 3 ระยะหลัก ๆ ดังนี้ 

• ระยะที่ 1 จะเริ่มมีอาการหลังจากที่รับเชื้อประมาณ 21 วัน โดยจะมีแผลเล็ก ๆ ที่เรียกว่าเริมแข็ง บริเวณอวัยวะเพศ ทวารหนัก หรือว่าปาก ซึ่งจะไม่มีอาการเจ็บที่แผล และจะหายไปเองใน 3-6 สัปดาห์ 
• ระยะที่ 2 เริ่มมีผื่นบริเวณลำตัว ฝ่ามือ ฝ่าเท้า และอาจจะกระจายไปยังส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย รวมถึงอาจมีไข้ เจ็บคอ ต่อมน้ำเหลืองโต และหากไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกต้องภาวะของโรคจะเข้าสู่ระยะแฝง ที่ไม่มีอาการของโรคแสดงให้เห็น 
• ระยะแฝง อย่างที่บอกไปว่า เป็นระยะที่ไม่มีอาการใด ๆ แต่ยังมีเชื้ออยู่ในร่างกาย และสามารถแพร่เชื้อไปให้ผู้อื่นได้ 
• ระยะที่ 3 เป็นระยะที่เชื้อกลับมาแสดงตัวอีกครั้ง ที่อาจร้ายแรงจนมีผลกระทบต่อระบบประสาทและสมอง หัวใจ กระดูก และข้อต่อต่าง ๆ หากไม่ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสม อาจทำให้เสียชีวิตได้

ภาวะแทรกซ้อนของโรค

• เสี่ยงต่อการติดเชื้อ HIV มากกว่าคนทั่วไป 2 เท่า
• ทำให้ตาบอด หูหนวก หรือรูปหน้าเปลี่ยนแปลงไป
• เสี่ยงต่ออัมพฤกษ์และอัมพาต
• เสี่ยงต่อโรคหัวใจล้มเหลว และเสี่ยงเสียชีวิตได้

การตรวจวินิจฉัยโรคซิฟิลิส

โรคซิฟิลิส เป็นโรคที่มีทั้งช่วงที่แสดงอาการและไม่แสดงอาการ ผู้ติดเชื้อบางคนไม่รู้ตัวว่าตนเองป่วย ซึ่งการวินิจฉัยสามารถทำได้โดยการตรวจเลือด ดังนี้ 

• เจาะเลือดหาแอนติบอดี หรือ VDRL (Venereal Disease Research Laboratory) เป็นการตรวจคัดกรองเบื้องต้น ถ้าผลเป็นลบแสดงว่าไม่ติดเชื้อ แต่หากเป็นบวกต้องตรวจยืนยันผลอีกครั้งหนึ่ง 
• ตรวจยืนยันผลการติดเชื้อซิฟิลิส TPPA (Treponema Pallidum Particle Agglutination) ที่มีความแม่นยำมากกว่า

ซิฟิลิส รักษานานไหม มีแนวทางการรักษาอย่างไร ?

การรักษาโรคซิฟิลิสในระยะแรกใช้เวลาไม่นาน โดยแพทย์จะให้ยาปฏิชีวนะเพนิซิลลินในการรักษา และติดตามอาการเป็นระยะ และจะแนะนำให้หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์จนกว่าจะหายดี หรือหากตรวจแล้วไม่พบเชื้อ เพื่อลดการแพร่กระจายของเชื้อโรค และป้องกันการติดเชื้อครั้งใหม่หรือเชื้อ STDs ตัวใหม่ระหว่างการรักษา ซึ่งทำให้การรักษาไม่มีประสิทธิภาพหรือทำให้ระยะเวลาในการรักษายาวนานขึ้น

วิธีป้องกันและลดความเสี่ยง

การป้องกันโรคสามารถทำได้ง่าย ๆ ดังต่อไปนี้

• • สวมถุงยางอนามัย ทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์

• หลีกเลี่ยงการเปลี่ยนคู่นอนบ่อย เพราะมีความเสี่ยงที่จะติดโรคทางเพศสัมพันธ์ได้มากขึ้น 

• ตรวจสุขภาพเป็นประจำ โดยเฉพาะหากเข้าข่ายมีความเสี่ยง
• สำหรับสตรีมีครรภ์ควรตรวจหาเชื้อซิฟิลิสทุกครั้ง และทำการรักษาอย่างเหมาะสม เพื่อป้องกันการแพร่เชื้อจากแม่สู่ลูก

คำถามที่ถามบ่อยเกี่ยวกับโรคซิฟิลิส

ซิฟิลิสสามารถรักษาให้หายขาดได้หรือไม่ ?

ได้ หากตรวจพบเร็วและรักษาอย่างเหมาะสม โรคนี้สามารถหายขาดได้ ไม่ต้องเป็นกังวลจนเกินพอดี 

หากไม่ได้รับการรักษา จะเป็นอันตรายถึงชีวิตหรือไม่ ?

ใช่ หากโรคเข้าสู่ระยะที่ 3 อาจส่งผลกระทบรุนแรงต่อหัวใจ สมอง และอวัยวะอื่น ๆ จึงควรเข้ารับการรักษาตั้งแต่เนิ่น ๆ หากมีอาการ หรือเข้ารับการตรวจวินิจฉัยหากพบว่ามีความเสี่ยง 

ซิฟิลิสในผู้ชายและผู้หญิงมีอาการต่างกันอย่างไร ?

ในระยะแรก อาการอาจแตกต่างกันที่ตำแหน่งของแผลที่เกิดโรค โดยผู้หญิงจะมีตุ่มขึ้นที่บริเวณอวัยวะเพศ มีฝ้าขาวที่ลิ้น รวมถึงมีตกขาวร่วมด้วย ส่วนผู้ชายจะเป็นแผลบริเวณที่หัวของอวัยวะเพศ รอบถุงอัณฑะ ขาหนีบ และบริเวณทวารหนัก แต่ในระยะที่ 2 และระยะรุนแรง (ระยะที่ 3) อาการจะคล้ายกัน คือ เริ่มมีผื่นตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย และอาจมีไข้ร่วมด้วย 

ตรวจซิฟิลิสที่ ReadyCheckGo ก่อนเกิดภาวะแทรกซ้อน

หากมีเพศสัมพันธ์ที่ไม่ปลอดภัย ไม่ได้สวมถุงยาง หรือสงสัยว่าคู่นอนติดเชื้อซิฟิลิส อย่านิ่งนอนใจ ให้ตรวจซิฟิลิสเพื่อความมั่นใจ แม้ไม่มีอาการ หากตรวจพบเชื้อในระยะแรก และเข้ารับการรักษาอย่างเหมาะสมจะช่วยลดความเสี่ยงของอาการแทรกซ้อนที่รุนแรง และช่วยป้องกันโรคที่อาจลุกลามในอนาคต นัดหมายกับแพทย์ที่ ReadyCheckGo ได้เลยวันนี้ สามารถเลือกตรวจได้ทั้งแบบนิรนามที่สาขาสีลม, ทองหล่อ, สมุย หรือตรวจที่บ้าน (เฉพาะในกรุงเทพฯ และจังหวัดใกล้เคียง)  

ข้อมูลอ้างอิง

1. รู้เท่ากัน ป้องกันโรคซิฟิลิส. สืบค้นเมื่อวันที่ 12 ธันวาคม 2567 จาก https://www.siphhospital.com/th/news/article/share/syphilis 
2. Syphilis. สืบค้นเมื่อวันที่ 12 ธันวาคม 2567 จาก https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/syphilis